“Dit is een overval!” riep ik op 16-jarige leeftijd eens voor de grap. Het was weliswaar niet druk in de bank, maar iedereen keek geschrokken achterom. Het feit dat ik er vrijwel direct “grapje!’ achteraan riep, voorkwam echte paniek en de komst van politie. Ik werd nog wel door iedereen vermanend toegesproken dit nooit meer te doen.
Hieraan moest ik denken toen het voorval van 20.01 op 4 mei enkele uren achter mij lag. De ware toedracht werd steeds duidelijker en in de diverse media werden de meningen over het gebeuren gegeven.
“Het was een kort moment van paniek, door de schreeuw en rennende mensen. Daarna komt ook het besef dat we een angstig land zijn geworden.” twitterde Femke Halsema. De verslaggeefster van de NOS bleef tijdens de persconferentie later die avond maar suggestieve vragen stellen over koffers en “bombom”-roepende mensen die toch makkelijk geweerd hadden kunnen worden. Zeker in angstige tijden als deze.
Mij viel ook iets anders op. “Niks aan de hand, niks aan de hand,” hoorde ik verschillende toeschouwers roepen op enkele van de vele filmpjes die via de mobiele telefoon zijn gemaakt. Binnen een paar minuten was de rust weer hersteld. De massa heeft hier zelf voor gezorgd. In een land waar de angst regeert, zou dit nooit zijn gebeurd. Dan was de koningin misschien teruggekomen, maar haar onderdanen niet.
De tweet van de in mijn ogen vaak sympathieke Femke Halsema is symptomatisch voor de kloof tussen politiek en volk. Aangezien de media zich aan de kant van de politiek scharen, wordt die kloof zelden helder gemaakt. Instituten als de NOS doen lustig mee in het aanwakkeren van het angstvuur. Waarom? Angst en aanslagen vullen de actualiteitsrubrieken meer dan rust met af en toe een beetje reuring. De PVV en andere politieke populisten laten zien dat het ook nog eens stemmen oplevert. Als we hier nog een paar jaar mee doorgaan dan wordt de angstprofetie vanzelf werkelijkheid en is iedereen altijd argwanend.
Tegen die tijd zijn we er allemaal van overtuigd dat die eenzame gekken helemaal niet in hun eentje handelden, maar dat er sprake was van een groot complot. Als ik terugkijk naar die vrijdag in 1977 ben ik daar ook steeds meer van overtuigd. Ik haalde mijn grap uit op 4 november. Dit is precies halverwege 7 mei 1945 en 4 mei 2010. Toeval bestaat niet.
schrijfbloq.wordpress.com 